Club Kristall
4 Mei 2024. Quirine vindt een lijst met 194 namen op de facebookpagina van cabaretarchivaris Richard van Bilsen (zwarte Kat.nl)
De lijst bestaat uit namen van artiesten in Nederland die omgekomen zijn in de tweede wereldoorlog. Ze besluit op zoek te gaan naar de verhalen achter de namen en ontdekt: veel van hen speelden door, ook na speelverboden van de bezetter en zelfs na deportatie.
Ze wordt geraakt door hun doorzettingsvermogen. Waarom speel je door als er geen plek voor je is?
De lijst bevat 194 namen. 194 schrijvers, spelers, makers, regisseurs, buiksprekers, koorleiders, dansers, muzikanten, conferenciers, zangers, ontwerpers, acrobaten en toneelkappers. 194 creërende mensen. 194 carrières die ongewenst tot een halt zijn gebracht.
Een aantal van die namen zijn vrij bekend omdat er werk bewaard is gebleven of over hen gepubliceerd is. Denk aan bijvoorbeeld de goochelaar Ben Ali Libi, waar een gedicht over is geschreven door Willem Wilmink. Of Heintje Davids, de variété zangeres die de oorlog weliswaar overleefde en een hele lange, rijke carrière had maar wel bijna haar hele showbizzfamilie verloor in de oorlog. Het merendeel van de 194 namen op deze lijst hebben echter geen grote bekendheid gekregen: ze zijn gekortwiekt in hun carrière DOOR DE OORLOG.
Zo is er Clara de Vries, een jonge, zeer getalenteerde jazztrompettiste met een van de eerste vrouwelijke damesorkesten in Europa, die uiteindelijk werd gedeporteerd nadat ze stug bleef doorspelen in Club Alcazar in Amsterdam (na het verbod op spelen voor joodse artiesten)
Of Bob Oosthoek, toneelspeler en regisseur bij Het Residentie Toneel en Verenigd Rotterdamsch Hofstad Toneel, die zich weigerde in te schrijven bij de Kultuurkamer, onderdook en in het verzet ging. Uiteindelijk werd hij gearresteerd, gevangen genomen en gemarteld in het Oranjehotel en vond de dood naast een spoorwegbaan bij Hengelo.
bij elke naam rees weer de vraag: waarom speelden ze door? Op het onderduikadres, clandestien in huiskamers, in het concentratiekamp, exclusief voor Duitse soldaten, ‘out in the open’ tegen het speelverbod in, in een nachtclub in Scheveningen of Amsterdam.
Kennelijk zat er een kracht in hen die groter was dan hun omstandigheden konden bepalen. Het hield ze op de been.
Quirine Smit en Robbert Jan Proos herontdekken met Club Kristall vergeten NAMEN EN LATEN hun stemmen weer klinken, 80 jaar later.
ongeacht de pogingen van de bezetter om deze te laten verstommen.
De show gaat door!
“Club Kristall” wordt mede mogelijk gemaakt door:
Amarte fonds, Het Cultuurfonds en Vfonds.
Praktische info:
Tekst en spel: Quirine Smit en Robbert Jan Proos
Muziek en arrangement: Marit Thus
Eindregie: Olaf van de Ven
Duur voorstelling: 80 minuten zonder pauze*
*N.B. Het is mogelijk om de voorstelling met pauze te spelen. Dan is hij dus twee keer 40 minuten.